ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΝΙΚΗΘΟΥΝ

H δύναμη των παθών και η ξεθεμελίωσή της

Η πορεία αυτή προς τον Θεό, δεν είναι καθόλου εύκολη υποθέση.

Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, λέγει:

Ο άνθρωπος, όταν αφήνει τον εαυτό του να τον λιγώνουν οι ηδονικές καταστάσεις, που δημιουργούν μέσα του οι κινήσεις των μελών του, επιδιώκοντας επανάληψή τους, καταντάει σε μια ζωή «φιλοσώματη», σαρκική. Όμως αυτή η φιλοσώματη ζωή δεν είναι κάτι το στατικό! Σιγά-σιγά παχαίνει τον νου του ανθρώπου, τον χοντραίνει, και τον κάνει γεώδη και κτηνώδη· και τον αφήνει, να μη μπορεί ποτέ πια να ανανεύσει ΜΟΝΟΣ του προς τον Θεό· και τον κάνει να μη θέλει πια, ούτε τα μάτια να σηκώνει προς τον Θεό.

Ο άγιος Νείλος λέει: Τα πάθη, όταν «άρξουν» (δηλ. όταν πάρουν στη ζωή του ανθρώπου το επάνω χέρι»), δεν τον αφήνουν πια να κινείται «λογικά» (με άλλα λόγια τον κάνουν να κινείται και να παραπαίει, από παραλογισμό σε παραλογισμό), τόσο που να φαντάζεται τον εαυτό του αγγελούδι, αν μη και κάτι παραπάνω.

Ο άγιος απόστολος Παύλος μάς λέει:

Η διαδικασία που οδηγεί σε πράξη αμαρτίας είναι καθ' εαυτήν πολύ άκακη. Ξεκινάει, από την εντελώς καθ' εαυτήν άκακη, και έξω από κάθε ενοχή, αίσθηση της λειτουργίας και κίνησης κάποιου μέλους του σώματός μας. Και μας προκαλεί ένα λογισμό· που μόνος του δεν έχει κανένα στοιχείο ενοχής. Όταν όμως σ' αυτήν τη διαδικασία ή «κίνηση» ενωθεί, προστεθεί ο πόθος και η λαχτάρα, για πράξη, συνέχεια, επανάληψη και ολοκλήρωση, τότε επάνω σ' αυτήν την «κίνηση» μπαίνει και λειτουργεί ένας άλλος νόμος: ο νόμος της αμαρτίας· που μας φέρνει τον θάνατο· τον αιώνιο θάνατο (Ρωμ. ζ' 5).

Η τραγωδία για μας είναι, ότι ενώ η φύση, έργο του Θεού, είναι αγία· και ενώ και το σώμα μας και ο ψυχικός μας κόσμος, σαν έργα του Κυρίου, είναι και αυτά άγια (και γι' αυτό η κάθε λέξη από τον νόμο του Θεού μάς δίνει χαρά) -μέσα μας γίνεται κάτι το στραβό. Οι «κινήσεις» του ψυχοσωματικού μου κόσμου με προκαλούν σε επανάληψη της κάθε ενήδονης κίνησης! Και αν αυτή αρχίσει, να συντελείται, κατά περιφρόνηση του θελήματος του Θεού και της αιώνιας ζωής, τότε γίνεται αισθητό, ότι μέσα στον ψυχοσωματικό μας κόσμο, στα μέλη μας, λειτουργεί και ένας άλλος νόμος, ο νόμος της αμαρτίας. Με την αμαρτία-παρακοή, ο άνθρωπος με δική του βούληση και προτίμηση φεύγει από τον Θεό, παίρνει τον άλλο δρόμο, και υποδουλώνεται στην αμαρτία. Και μετά κλαίει! Ταλαίπωρος εγώ άνθρωπος! Ποιος θα με σώσει από τη θλιβερή αυτή κατάσταση (Ρωμ. ζ' 24);

Πόσο θα το ηθέλαμε, να διορθώνονταν όλα αυτά, μια για πάντα, με «λίγη» καλή εσωτερική πρόθεση, όπως συμβαίνει και με κάτι ξεχαρβαλωμένα απλά μηχανηματάκια (π.χ. ένα ρολογάκι)!

Μα κάτι τέτοιο δεν γίνεται. Η διόρθωση από μια φύση που φορτώθηκε κακές συνήθειες (=πάθη και εξάρτηση πολλών ειδών!), απαιτεί κάτι περισσότερο! Βούληση, εμμονή, κόπο.

Ας θυμηθούμε, τι κόπος χρειάζεται για απεξάρτηση, όχι μόνο από ναρκωτικά, αλλά και από το κάπνισμα και το ποτό, που είναι μια εξάρτηση πιο ελαφριά!

Τη δράση αυτού του «νόμου» έχουμε χρέος να την ανακόπτουμε!

Και την ανακόπτουμε, όταν προσπίπτουμε στον Κύριο Ιησού, τον ελευθερωτή των ψυχών μας, και Του ζητάμε εν εξομολογήσει (=με ειλικρινή εξομολόγηση) να μας ελεήσει, να μας απαλλάξει από τη δουλειά στην αμαρτία, να μας δεχθεί κοντά Του, και να μας συναριθμήσει με τα πρόβατα της ποίμνης Του και με τα παιδιά Του.

Η μετάνοια πρέπει να γίνει η πρώτη μας προτεραιότητα. Διαφορετικά η αμαρτία εξακολουθεί να βασιλεύει.

Γίνεται διά Ιησού Χριστού του Κυρίου ημών. Με τη χάρη Του. Και με τη δύναμή Του. Και με την παρέμβαση τη δική Του (Ρωμ. ζ' 22-29).

Χωρίς τον Χριστό και τη χάρη δεν γίνεται τίποτε. Ότι χωρίς Εμού, ου δύνασθε ποιείν ουδέν (Ιωάν. ιε' 5). [...]

«Νεκρώσατε ουν τα μέλη υμών τα επί της γης» (Κολ. γ' 5).

Πώς νεκρώνονται; Όταν τα αχρηστεύουμε; Όταν σταματάμε τη λειτουργία τους; Όχι! Με κανένα τρόπο! Έσφαλε ο Ωριγένης, που το φαντάσθηκε. Και αυτοευνουχίσθηκε. Για να κόψει (από επάνω του!) κάθε δυνατότητα πορνείας. Φαντάστηκε, ότι μόνο έτσι θα νεκρώνονταν τα «μέλη» εκείνα! Και περίμενε από την Εκκλησία έπαινο. Αλλά ευρήκε αυστηρά επιτίμια! Δεν είναι απαγορευμένη η χρήση των μελών εκείνων. Ο Θεός μάς τα έδωκε. Και από εμάς ζητεί καλή χρήση! Χρήση κατά το θέλημά Του.

Και πότε κάνουμε καλή χρήση; Στη συζυγική ζωή. Η σχέση αυτή είναι τόσο αγία, που την εορτάζουμε κιόλας. Θυμηθείτε τις εορτές μας για τη σύλληψη της αγίας Θεοτόκου (9 Δεκεμβρίου) και του τιμίου Προδρόμου (23 Σεπτεμβρίου). Η υπακοή στο θέλημα του Κυρίου είναι πάντοτε αγιασμός. Δεν φταίνε λοιπόν, ούτε τα μέλη, ούτε η λειτουργία τους, ούτε η χρήση τους. Αμαρτία είναι η κακή χρήση τους.

Οφείλουμε, λοιπόν, να φροντίζουμε να «νεκρώνουμε» τα «μέλη» μας τα επί της γης· ποια; εκείνα, που μας «κάνουν» και κολλάμε στη γη· εκείνα, που μας σπρώχνουν στην πορνεία, στα βρώμικα πάθη.

Οφείλουμε, να νεκρώνουμε τις κακές επιθυμίες: Αυτές, μας οδηγούν σε πράξεις, για τις οποίες έρχεται η οργή του Θεού (Κολ. γ' 4-6). Αυτές, μας κρατούν κολλημένους στη γη. Όχι τα μέλη!

Βλέπετε; Δεν λέει: πρέπει να πεθάνουμε! Λέει: πρέπει να μάθουμε να «νεκρώνουμε» από τον εαυτό μας, από τα «μέλη» μας, μόνο το στοιχείο εκείνο, που μας κάνει και κολλάμε στη γη... στα χοϊκά... δηλαδή, μόνο τη λαχτάρα για πορνεία, για πλεονεξία, για βρώμικες πράξεις, που (όταν τις κάνουμε!) έρχεται η οργή του Θεού (Κολ. ε' 6).

Ερωτάμε. Και διερωτόμαστε: Τι λοιπόν σημαίνουν τα λόγια αυτά του μακαρίου Παύλου;

Μας απαντάει επιγραμματικά ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος:

Ο απόστολος Παύλος με τα λόγια του αυτά «Νεκρώσατε τα μέλη υμών τα επί της γης», ζητεί από εμάς «την του οικείου θελήματος νέκρωσιν». Μόνο αυτό. [...]

Και όταν εγώ βλέπω, ότι δεν μπορώ να απαλλαγώ από τα πάθη μου και γίνομαι δούλος τους, τότε οφείλω να αρχίζω να αναζητώ κάποια άλλη καλύτερη λύση. 

Άμα αυτό δεν το κάνω, αυτό για μένα σημαίνει, ότι δεν επιδιώκω την αιώνια ζωή· και ότι δεν με πονάει, αν θα πάω (ή όχι) κοντά στον Χριστό!

Αλλά αλίμονο σε μένα, αν δεν με πονάει, το να βρίσκομαι (ή όχι) κοντά στον Χριστό! Γιατί τότε, δεν με ενδιαφέρει η αιώνια ζωή.

Λοιπόν. Διάλεξε και πάρε! Ή το ένα, ή το άλλο! Όσο πιο κοντά στον Χριστό, τόσο πιο καλά! Όσο πιο μακριά από τον Χριστό, τόσο πιο πολύ κινδυνεύει ο άνθρωπος, να ξεχάσει, όχι μόνο την αλήθεια, αλλά και τον Χριστό και την αιώνια ζωή.

Πηγή: μητροπολίτου Νικοπόλεως Μελετίου, Κρίση και καθίζηση: Θα υπάρξει ανάκαμψη;, εκδ. Ι. Μητρ. Νικοπόλεως, Πρέβεζα: 2011, σ. 42-44, 48-52.