Ερμηνεία των χωρίων 13,16-17 της Αποκάλυψηςων

Ερμηνεία των χωρίων 13,16-17 της Αποκάλυψηςων,που αναφέρονται στο χάραγμα του Αντιχρίστου

           Ένα θέμα που χρειάζεται να διευκρινιστεί είναι εκείνο που αφορά το χάραγμα, τόσο στην κατά γράμμα, όσον και στην κατά πνεύμα εξήγησή του. Η Αποκάλυψη αναφέρει σχετικά:

«Και ποιεί πάντας, τους μικρούς και τους μεγάλους, και τους πλούσιους και τους πτωχούς, και τους ελεύθερους και τους δούλους, ίνα δώσωσιν αυτοίς χάραγμα επί της χειρός αυτών της δεξιάς ή επί των μετώπων αυτών, και ίνα μη δύνηται αγοράσαι ή πωλήσαι ει μη ο έχων το χάραγμα, το όνομα του θηρίου ή τον αριθμόν του ονόματος αυτού» (13, 16-17).

Και αλλού αναφέρει: «Και ουκ έχουσιν ανάπαυσιν ημέρας και νυκτός οι προσκυνούντες το θηρίον και την εικόνα αυτού, και ει τις λαμβάνει το χάραγμα του ονόματος αυτού» (14, 11).

Τι είναι όμως αυτό το χάραγμα και τι σημαίνει επί «της δεξιάς χειρός» και «επί του μετώπου»; Η κατά γράμμα ερμηνεία -όσο κι αν φαίνεται πιστή στο κείμενο- συχνά φέρνει σε αδιέξοδο. Στην Π. Διαθήκη λ.χ. αναφέρεται ότι: «άκανθαι φύονται εν χειρί του μεθύσου» (Παροιμ. 26, 9).

Ποτέ όμως δεν είδαμε να φυτρώνουν αγκάθια στο χέρι των μεθυσμένων.

Η Αγία Γραφή δεν ερμηνεύεται παντού ως είναι, κατά γράμμα. Αλλά και κατά πνεύμα. Και πρέπει να προσέχομε που είναι κατά γράμμα, και που δεν είναι.  Διαφορετικά  δεν  την ερμηνεύομε  ορθά. Και λέμε άλλα αντ’ άλλων!

«Ει δε ο οφθαλμός σου ο δεξιός σκανδαλίζει σε,  έξελε αυτόν  και βάλε από σου ….. και ει η δεξιά σου χειρ σκανδαλίζει σε, έκκοψον αυτήν και βάλε από σου» (Ματθ. 5, 29-31).

Αν το χωρίο αυτό ερμηνευθεί ως είναι, κατά γράμμα, τότε ερχόμαστε σ’ αντίθεση με την ίδια την Εκκλησία, που επιτιμά αυτόν που ακρωτηριάζεται! (Κανών ΚΔ΄ των Αγίων Αποστόλων). Επομένως η ορθή  εξήγησή του, είναι η κατά πνεύμα: Άμα ο άνθρωπός σου, πούναι για σένα το δεξί σου χέρι ή φως στη ζωή σου, γίνει εμπόδιο για την Βασιλεία του Θεού, κόψε μαζί του κάθε σχέση! (Ι. Χρυσόστομος, ομιλία ιζ, 3 στο κατά Ματθαίον).

Σε πολλά χωρία της Αγίας Γραφής οι λέξεις «χείρα», «δεξιά σου» κ.ά. έχουν αλληγορική σημασία. Όταν θα’ ρθει ο Κύριος θάχει «όνομα γεγραμμένο» στην Αγία του κεφαλή (Αποκάλυψη 29, 12).

Και «επί τον μηρόν αυτού γεγραμμένον βασιλεύς βασιλέων και κύριος κυρίων» (Αποκάλυψη 19, 16).

Έτσι θα’ ρθει ο Χριστός; Όχι! Αλλά …

«Ούτως ελεύσεται, ον τρόπον εθεάσασθε» (Πράξεις 1, 11). Θα ξανάρθει, όπως ανελήφθη! Τα ονόματα στο κεφάλι Του και στο μηρό Του έχουν αλληγορική σημασία. Είναι ενδεικτικά της μεγάλης Δόξης του αγίου Σώματός Του και της παντοδυναμίας Του.

Οι δίκαιοι «όψονται το πρόσωπο αυτού και το όνομα αυτού επί των μετώπων αυτών» (Αποκάλυψη 22, 4).

Και ’δω η σημασία είναι αλληγορική. Όπως το όνομα «γεγραμμένον» στην αγία Κεφαλή του Χριστού, δηλοί την Θεία Δόξα, έτσι και το όνομα του Χριστού στην κεφαλή των δικαίων δηλοί την δόξα τους. Την μετοχή τους στην δόξα του Χριστού.

«Και οι δίκαιοι εκλάμψουσιν ως φωστήρες» (Ματθ. 13, 43).

Αλληγορικά, ερμηνεύονται και τα χωρία, που μιλάνε για το σφράγισμα στο μέτωπο των δούλων του Θεού: «άχρις ου σφραγίσωμεν τους δούλους του Θεού ημών επί των μετώπων αυτών» (Αποκάλυψη 7, 3). Και το: «ίνα μη αδικήσωσι, … ει μη τους ανθρώπους οίτινες ουκ έχουσι την σφραγίδα του Θεού επί των μετώπων αυτών» (Αποκάλυψη 9, 4).

Το επίμαχο χωρίο που ομιλεί για χάραγμα στο χέρι και στο μέτωπο (Αποκ. 13, 16), πως θα ερμηνευθεί; Κατά γράμμα ή κατά πνεύμα; Ας πούμε ότι ερμηνεύεται κατά γράμμα. Τότε:

α/ Πρέπει και τα ανωτέρω χωρία να ερμηνευθούν κατά γράμμα, εφόσον συγγενεύουν μεταξύ τους. Και τότε πρέπει να περιμένομε τον Χριστό να ξανάρθει με επιγραφές στο μέτωπο και στο μηρό! Και να δούμε τους δικαίους μ’ ονόματα στο μέτωπό τους!  Και με σφραγίδα!

β/ Ή αν κάποιος έχει κομμένο το δεξί του χέρι, τι γίνεται; Αν σφραγισθεί στο αριστερό του χέρι, τι γίνεται; Είναι αρνητής του Χριστού; Ή αν εμείς δεν σφραγισθούμε στο μέτωπο, αλλά στο στήθος τι γίνεται; Είμαστε αρνητές του Χριστού; Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Ιωάννη, δεν είμαστε! Στην Αποκάλυψη μιλάει καθαρά για δεξί χέρι και για μέτωπο!

«Αλλ’ αν σταθούμε στο «γράμμα», τις λέξεις, χωρίς να μεταβούμε «από των φωνών επί τα σημαινόμαινα» (Γρηγ. Νύσσης), τότε ο κίνδυνος δεν είναι μικρός:

«Εάν μη θεοπρεπώς τα ρήματα δεχώθεμα, εις βαθύν κρημνόν ανάγκη κατενεχθήναι» (Ιω. Χρυσόστομος).

Δεν μένει λοιπόν παρά να εγκύψουμε στις θεόπνευστες συγγραφές της Εκκλησίας για να βρούμε τη λύση στο προκείμενο. Να μια μικρή συγκομιδή:

«… εξάλειψον τα γράμματα, μάλλον δε τα χαράγματα, άπερ ο διάβολος ενετύπωσέ σου τη ψυχή …» (Ιω. Χρυσόστομος)

«… το άγιον Πνεύμα λαβείν ενοικούν εν ημίν. όπερ σφραγίς βασιλική, εν η τα ίδια πρόβατα σφραγίζει ο Κύριος» (Ιω. Δαμασκηνός)

«… χάραγμα λέγει περιλαβόν αυτών το ηγεμονικόν και πρακτικόν. του γαρ ηγεμονικού τύπος η κεφαλή, ης μέρος το μέτωπον, η χειρ δε του πρακτικού» (Αγ. Οικουμένιος)

«Η του μετώπου γραφή το απηρυθριασμένον της των πλημμελημάτων δηλοί εκπληρώσεως και της καρδιακής συγχύσεως» (Ανδρέας Καισαρείας)

«Η δε του θηρίου προσκύνησις και το λαβείν αυτού την σφραγίδα, το τον Αντίχριστον ηγήσασθαι Θεόν, και λόγω ή έργω τα καταθύμια τούτω διεξιέναι και κηρύσσειν. Τούτο γαρ το επί του μετώπου και της χειρός χάραγμα σημαίνει, αντί του λόγου του μετώπου, και αντί του έργου της χειρός παραληφθέντων» (Αρέθας Καισαρείας)» .

—————————————————————-

Η κατά πνεύμα εξήγηση του χωρίου της Αποκ. 13, 16 είναι η εξής:

1.- Χάραγμα, δηλαδή, είναι η αμαρτία που γίνεται πάθος. Που χαράξεται στην ψυχή μας. Και την κυριεύει. «Έκαστον γαρ των παθών ώσπερ γράμμα και χάραγμα ημίν και σημείον» (Κλήμης ο Αλεξανδρεύς ΒΕΠ Τ. 8, σελ. 341). Παίρνει συνεπώς το χάραγμα του Αντιχρίστου εκείνος πούναι δούλος της αμαρτίας. Που με τα έργα του έχει απαρνηθεί το Χριστό. Εκείνος που από τον θρόνο της ψυχής του εκθρόνισε τον Χριστό και ενθρόνησε πανηγυρικά τον Αντίχριστο.

α/ «Χάραγμα επί της δεξιάς αυτών χειρός»

Χέρι είναι τα έργα μας. Η δεξιά είναι ένδειξη δυνάμεως. (Έξοδος 15, 6). Έργα της δεξιάς χειρός είναι τα μεγάλα σαρκικά αμαρτήματα. Ιδιαίτερα η πορνεία ή η μοιχεία, που ιδιαίτερα ευχαριστούν τους δαίμονες. (Κλίμαξ, λόγος 15, 32). Και όλως ιδιαιτέρως τον Αντίχριστο!

β/ «επί του μετώπου αυτών»

Μέτωπο είναι η έδρα της νοήσεως. Μέτωπο ίσον φρόνημα. Αλλά πρώτα το χέρι, μετά το μέτωπο. Γιατί τα έργα μας, παρόλο που προέρχονται από το μέτωπο -λογισμό- φτιάχνουν το φρόνημά μας. Πρώτα τα έργα, μετά το φρόνημα. Πρώτα η αμαρτία μετά η αθεΐα!