''Μη παραδράμωμεν απλώς το ειρημένον''

''Μη παραδράμωμεν απλώς το ειρημένον''

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ

---

«Εορτή επιτελούμε σήμερα και πανήγυρη, αγαπητοί. Γιατί ο Κύριός μας βρίσκεται πάνω στο Σταυρό καρφωμένος. Και μη παραξενευθείς, εάν εορτάζουμε εμείς, ενώ το γεγονός αυτό είναι λυπηρό»1.

Με αυτούς τους λόγους, αδελφοί μου αγαπητοί, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος παρουσιάζει τα θαυμαστά γεγονότα αυτής της ημέρας, της μεγάλης και επιφανούς της πίστεώς μας.

Θαύμα ο Σταυρός! Ενώ προηγουμένως ήταν προϋπόθεση ντροπής και τιμωρίας, τώρα γίνεται αφορμή δόξης και τιμής.

Χάρις σ Αὐτόν, ενώ είμασταν ατιμασμένοι και έκπτωτοι από τον Παράδεισο, τώρα αναδειχθήκαμε παιδιά του Θεού.

Χάρις σ Αὐτόν, γνωρίσαμε το Δημιουργό.

Χάρις σ Αὐτόν, οι δούλοι της αμαρτίας οδηγηθήκαμε στην ελευθερία της ενάρετης ζωής.

Χάρις σ Αὐτόν, η γη έγινε πια ουρανός.

Βλέπεις ποιά αγαθά μας προξένησε ο Σταυρός; διερωτάται ο ιερός πατήρ. Και συμπληρώνει: Θέλεις να μάθεις κι άλλο κατόρθωμα του Σταυρού; …

Τον Παράδεισο που ήταν κλεισμένος σήμερα τον άνοιξε … και έβαλε τον ληστή μέσα σ αὐτόν. Δύο, λοιπόν, είναι τα πολύ μεγάλα κατορθώματα, άνοιξε τον Παράδεισο και τον ληστή τον έβαλε μέσα.

Του έδωσε πάλι την παλιά μας πατρίδα και τον οδήγησε πάλι στην πατρική μας πόλη.

«Σήμερον μετ ἐμοῦ έση εν των παραδείσω». … Και τι σπουδαίο παρουσίασε ο ληστής για να φανεί άξιος του παραδείσου; Τα σύντομα εκείνα λόγια που είπε, δηλαδή το «μνήσθητί μου εν τη βασιλεία σου» τον ανέδειξαν άξιο για τον Παράδεισο2.

Και αξίζει, αδελφοί μου αγαπητοί, αυτήν την ημέρα, ενώπιον του Εσταυρωμένου Κυρίου μας, να μην προσπεράσουμε επιπόλαια, κατά την έκφραση του ιερού πατρός, τα λόγια αυτά του ληστού, που από τότε τα επαναλαμβάνει συχνά πυκνά η Αγία μας Εκκλησία.

Ούτε, ακόμη, να ντραπούμε να πάρουμε για διδάσκαλο το ληστή, αφού δεν ντράπηκε ο Κύριός μας να τον οδηγήσει μέσα στον Παράδεισο. Ας δούμε τη μεγάλη του σύνεση3 και ας σταθούμε στο φοβερό λόγο του:

«Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου».4

Πρώτον. Ο ληστής, μέσα στους φοβερούς πόνους της σταυρικής του καταδίκης, ελαμπόμενος από το ουράνιο φως που καταλάμπει τους εσκοτισμένους τη καρδία και έχοντας θάρρος από τον προκείμενο Βασιλέα που είναι παρών και δίνει χάρη στους καταδίκους Του, ζητά να τον θυμηθεί στη Βασιλεία Του. Δεν είναι απλός λόγος αυτό το «μνήσθητί μου».

Δεν είναι μία τυχαία και επιπόλαιη παράκληση. Ούτε μία ειρωνεία σε κάποιον ομοιοπαθή και αδύναμο συνοδοιπόρο προς το θάνατο.

Είναι δείγμα μεγάλης μετανοίας και συγχρόνως θαυμαστής ομολογίας. «Δεν τον εμπόδισε η βλασφημία του άλλου του συσταυρωθέντος που τον κατηγορεί, ούτε τον παρέσειρε ο όχλος που λοιδωρούσε τον Χριστό. Αλλά επιτίθεται έντονα στον άλλο ληστή και του λέγει : «ουδέ φοβή συ τον Θεόν, ότι εν τω αυτώ κρίματι ει; και ημείς μεν δικαίως άξια γαρ ων επράξαμεν απολαμβάνομεν»5.

Είδες πίστη του ληστού; Είδες τη σύνεσή του; Είδες τη διδασκαλία του; Αμέσως από το σταυρό πέταξε στον Ουρανό, αφού είχε τη διαβεβαίωση του Σωτήρος Χριστού: «Αμήν λέγω σοι, σήμερον μετ ἐμοῦ έση εν τω παραδείσω».

Δεύτερον. «Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου».

Ήταν μεγάλος ο λόγος αυτός του ληστού. Πως μπόρεσε μέσα στην τόση εξαθλίωση και ατιμία, μέσα στην χωρίς «είδος και κάλλος» μορφή του Χριστού, κατά την έκφραση του πέμπτου Ευαγγελιστού του Ησαΐου6, μέσα στη γενική κατακραυγή και τις ειρωνείες, μέσα στους εμπαιγμούς και τα πικρόχολα σχόλια, να διακρίνει τον Βασιλέα των βασιλευόντων και Κύριο των κυριευόντων;

Πως κατόρθωσε να φθάσει σ αὐτήν την ομολογία αυτός, που ποτέ στη ζωή του δεν έζησε πνευματικές καταστάσεις; Δεν είδε τον Ευεργέτη να θεραπεύει ασθενείς και να ανασταίνει νεκρούς. Δεν είδε το Λυτρωτή να χορταίνει το λαό με ελάχιστη τροφή και να επιτιμά τον άνεμο και τη θάλασσα.

«Σταυρούμενο τον βλέπει και βασιλέα τον καλεί»7. Ταπεινωμένο Τον ατενίζει και βασιλέα Τον αναγνωρίζει και Τον προσφωνεί.

Είναι σαν να του λέγει, όπως γράφει ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων σε μία από τις κατηχήσεις του: «Δεν σου λέω να θυμηθείς τα έργα μου, διότι τα φοβάμαι αυτά … Είμαι κι εγώ συνοδοιπόρος σου προς το θάνατο. Μνήσθητι του συνοδοιπόρου σου! Δεν σου λέγω όμως τώρα μνήσθητί μου, αλλά όταν έλθεις στη βασιλεία σου»8. Και η απάντηση του Χριστού είναι συγκινητική: «Έχε θάρρος. Όχι ότι η ζωή σου είναι άξια για να έχεις θάρρος, αλλά ο βασιλιάς είναι παρών και δίνει χάρη. Μακροχρόνια μπορεί να είναι η αίτηση, αλλά η χάρη έρχεται ταχύτατη … Συντομώτατα απεφάσισα εναντίον του Αδάμ, συντομώτατα σου δίνω και σένα τη χάρη μου .. Αληθώς σοι λέγω σήμερον μετ ἐμοῦ έση εν τω παραδείσω. Ω μεγάλη και ανεκδιήγητη χάρη! Ούτε ο Αβραάμ ο πιστός δεν εισήλθε ακόμη. Και ο ληστής εισέρχεται … Ούτε ο Μωυσής και οι Προφήτες. Και ο παράνομος ληστής εισέρχεται στον Παράδεισο»9.

«Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου».

Ένας ληστής, πρώτος ένοικος του Παραδείσου.

Ένας ληστής, υπόδειγμα ομολογίας.

Ένας ληστής, παράδειγμα μετανοίας, θεολογίας, χριστολογίας και σωτηριολογίας.

Ένας ληστής, που με τη συμπεριφορά του, μας υπενθυμίζει ότι δεν μας δικαιώνουν ενώπιον του Θεού οι τυχόν καλές μας πράξεις, ούτε μας καταξιώνουν τα τυχόν προτερήματά μας, οι σπουδές και τα αξιώματά μας, ούτε όμως μας αποκλείουν από τον Παράδεισο τα πολλά και μεγάλα πταίσματα.

Μας αποκλείει από τον Παράδεισο της τρυφής και της απολαύσεως, από την αιώνια μακαριότητα, την οποία έχει ετοιμάσει ο Χριστός «τοις αγαπώσιν αυτόν», ο εγωισμός και η φιλαυτία μας, η απουσία της μετανοίας και του ελέους, η σκληροκαρδία και η αδιαφορία για τον άλλον, στο πρόσωπο του οποίου συναντάμε τον ίδιο τον Χριστό. Τήν θύρα του Παραδείσου μας την ανοίγει μόνο το έλεος του Θεού και η έμπρακτη μετάνοιά μας.

Είμαστε έτοιμοι να ακολουθήσουμε τη μέθοδο που διάλεξε ο ληστής; Είμαστε προετοιμασμένοι να πορευθούμε το στενό και παράδοξο δρόμο μίας άλλης υπερκόσμιας λογικής, δηλαδή της αγιότητος και να αφήσουμε τη νοοτροπία του καιρού μας και του ανθρώπου της σημερινής εποχής, που δεν θέλει το Θεό στη ζωή του, που τον έχει σβήσει από το λεξιλόγιο της καθημερινότητος και που εδραιώνει την ύπαρξή του στον ανθρωποθεό;

Όσοι αντέχουμε σ αὐτή τη λογική και όσοι μπορούμε να καταλάβουμε το Μυστήριο του Σταυρού και να πορευθούμε στη ζωή μας με την ελπίδα της Αναστάσεως, δεν έχουμε παρά να επαναλάβουμε σήμερα ενώπιον του Εσταυρωμένου Κυρίου μας, αλλά και να κάνουμε βίωμά μας τη σωτήρια ομολογία του ληστού:

Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου».

---

1 Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Εις τον Σταυρόν, Ομιλία Β , ΕΠΕ 36,37.

2 Αυτόθι, 41-43.

3 Αυτόθι, 47.

4 Λουκ. 23,42.

5 Λουκ. 23,40-41.

6 Ησ. 53,2.

7 Αγίου Κυρίλλου Αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας, Σχολιασμοί εις τον Ματθαίον, PG 72,465Β.

8 Αγίου Κυρίλλου Πατριάρχου Ιεροσολύμων, Κατήχησις φωτιζομένων ΙΓ , κεφ. Λ , Κατηχήσεις Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων,

εκδ. "Ετοιμασία" Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου, Καρέας 1991, σελ. 267.

9 Αυτόθι, κεφ. ΛΑ , σελ. 268.